Endorfin, “endogenuos morphine” kelimelerinden türemiş olan ve vücutta doğal olarak bulunan bir morfin (uyuşturucu) olmakla birlikte, bir tür hormondur. Beyindeki kimyasal mesajların taşınmasına yardımcı olan nörotransmitterlerden biri de endorfin hormonudur. Nörotransmitterler ise, sinir hücreleri arasında elektrik sinyallerini taşımakla görevli hormonlardır. Elektrik sinyalleri formunda gelen mesajların bir sinir hücresinden diğerine kimyasal olarak aktarılmasını sağlayan nörotransmitterler, beynin işleyişinde hayati role sahiptirler. Bilim şu ana kadar 200’ün üzerinde nörotransmitter tespit etmiştir. Endorfin hormonu da bunların en önemlilerinden biridir.
İnsan vücudunda dokularda meydana gelen ağrıların azalmasına yardımcı olan endorfin hormonu, beyin dokuları tarafından salgılanmaktadır. Endorfin hormonu, ağrı şiddetinin dindirilmesine olanak sağlamakta ve bu ağrının vücuda verdiği rahatsızlığın da hafifletilmesine yardımcı olmaktadır. Sinirlerin uyuşmasını sağlayan endorfin hormonu, morfinlere göre yaklaşık olarak 30 kat daha fazla ağrı kesici etki göstermektedir. Ayrıca endorfin, mutluluk veren hormon olarak da bilinmektedir ve stres, korku, acı gibi uyaranlara cevap vermektedir. Heyecan, ağrı, egzersiz, orgazm ile seks gibi faaliyetler sırasında ise, endorfin salgısında artış yaşanmaktadır. Endorfin, acının dindirilmesine yardımcı olduğu gibi, mutluluk hissi de vermektedir.
Hipotalamus olarak bilinen beynin bir bölgesi cinsel fonksiyonlar, nefes alma, açlık ve diğer duygular gibi birçok fonksiyondan sorumludur. Hipotalamus, duygu durumları ile yakından ilişkili limbik sistemin de bir parçasıdır. Eğer endorfin hormonu, bu bölgeye ulaşmış ise, haz ve mutluluk hissi ortaya çıkacaktır. Bununla birlikte, çok fazla endorfin salgısı öfkeye, çok nadir olmakla birlikte obsesif-kompulsif bozukluğa sebep olabilmektedir. Bu da demek oluyor ki, uyarı verdiğimiz tepki beynimizin salgıladığı endorfine bağlı gelişmektedir.
Endorfin Hormonunun Faydaları ve Salgılandığı Durumlar
Endorfin hormonu, bazı durum ve koşullar sırasında üretimi, doğrudan devreye girmekte ve üretimini artırmaktadır. Yani, bazı durumlarda endorfin hormonu görev yapmaktadır ve görevini yerine getirirken de fayda sağlamaktadır. Buna göre, endorfin hormonunun faydaları ve salgılandığı durumlar şu şekildedir;
Her hangi bir fiziksel acı yaşandığı sırada devreye girmekte olan endorfin, acının daha az hissedilmesine yardımcı olmaktadır (özellikle de kadınlarda doğum sırasında).
Cinsel ilişki, fiziksel temas sırasında ve özellikle de orgazm süresince üretilerek, oksitosin hormonu desteği ile, yoğun şekilde mutluluk sağlamaktır.
Egzersiz sırasında endorfin hormonu salgısı artmaktadır. Bundan dolayı da endorfin salgısı, yürüyüş, koşu, yüzme ve aeorobik gibi egzersizler sonucu devreye girmekte ve seviyesinde de artış gözlenmektedir.
Bazı besinlerin tüketilmesi halinde de endorfin hormonu salgısı artabilmektedir.
Güneş ışığından faydalanıp vücuttaki D vitamini seviyesini artırmak, endorfin hormonu seviyesinin de artmasına yardımcı olmaktadır.
Vanilya ve lavanta kokusu, endorfin hormonu salgısının artmasına ve depresyon ile ilişkili anksiyetenin azalmasına yardımcı olmaktadır.
Sıcak duş almak, olumlu düşünmek, gülmek, arkadaşlar ile birlikte vakit geçirmek ve müzik dinlemek gibi faaliyetler de endorfin hormonu salgısını artırmaktadır.
Endorfin Hormonu Eksikliğinin Nedenleri
Endorfin hormonu salgısı azalmasının bir takım nedenleri bulunmaktadır. Vücutta meydana gelen vitamin ve mineral eksiklikleri, endorfin hormonu seviyesinin düşmesine neden olmaktadır. Özellikle de vücutta, B12 vitamini, C vitamini ile potasyum ve demir gibi minerallerin azalması sonucu, endorfin hormonu seviyesinde de azalma yaşanmaktadır.
Endorfin İçeren Besinler
Aslında, besinlerin endorfin hormonu içermesi gibi bir durum söz konusu değildir. Fakat, bazı besinlerin tüketilmesi sonucu, vücuttaki endorfin hormonu salgısı artabilmektedir. Endorfin hormonu seviyesini artıran besinler ise genellikle, B ve C vitaminleri ile, demir, potasyum ve çinko gibi mineraller içeren gıdalardır. Buna göre, vücutta endorfin hormonu salgısını artıran bazı besinler şu şekildedir;
1. Çilek:
strawberry-shortcake-pie-3
C vitamini bakımından zengin bir meyve olan çilek, vücutta bulunan bütün salgı bezlerinin çalışmasını sağlayarak, vücudun ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlamaktadır. Endorfin hormonu da, çileğin artırmış olduğu bir salgıdır. Aynı zamanda çilek, afrodizyak etkiye sahip olmakla birlikte, yüksek tansiyonun düşürülmesine ve damarların temizlenmesine de yardımcı olmaktadır. Ayrıca çilek, kansere karşı korunmakta yardımcı olmakta ve böbreklerde kum ile taş oluşmasını önlemektedir.
2. Muz:
625-banana_625x350_41421475154
Muz, güçlü potasyum içeriği ile zaten mükemmel bir mutluluk kaynağıdır. Potasyum ise, sinir sistemi sağlığı için çok önemlidir. Çok iyi bir endorfin salgılatıcı meyve olan muz, içeriğinde bulunan kalsiyum ve magnezyum mineralleri sayesinde, strese karşı da etkilidir. Vücuttaki endorfin hormonu salgısını artıran muz, özellikle de sinir hastalığı olanlar için oldukça faydalıdır. Doğal bir şeker kaynağı olan muz, nişasta içeriği sayesinde, ruhsal açıdan daha iyi hissedilmesine yardımcı olmaktadır.
3. Çikolata:
dark-chocolate-e1460048947808
Stres ile mücadelede oldukça etkin olan çikolata, endorfin hormonu salgısının artmasına yardımcı olduğu gibi, serotonin hormonu üretimini de desteklemektedir. İçermiş olduğu “penilatilmanın” adı verilen kimyasal sayesinde çikolata, ruhsal olarak daha iyi hissedilmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, çikolata, yeşil çay ve sebze ile meyvelerde bulunan “flavonoid” adlı bitkisel kimyasalı da bol miktarda içermektedir. Flavonoidler ise, kanın sulandırılmasını sağlamakta ve kalp hastalıkları riskinin azalmasına yardımcı olmaktadır.
4. Dondurma:
o-ICE-CREAM-CONES-facebook
Dengeli ve kontrollü şekilde tüketilen dondurma, A vitamini, B2 vitamini (riboflavin), B12 vitamini ve D vitamini içermesinin yanı sıra, kalsiyum, protein, sodyum, potasyum ve karbonhidrat da içermektedir. Bundan dolayı da dondurma, vücuttaki endorfin hormonu salgısının artmasına yardımcı olmaktadır.
5. Üzüm:
grappe2
Yüksek miktarda C vitamini yani, endorfin hormonu salgılanmasına yardımcı olan vitamin içeren üzüm, aynı zamanda doğal bir enerji kaynağıdır. Potasyum içeriği bakımından iyi bir meyve olan üzümün, kırmızı ve siyah renkli olanları polifenoller bakımından zengindir, yani antioksidan özelliklere sahiptir.
6. Portakal:
Orange-juice-fruits
Mükemmel bir C vitamini kaynağı olan portakal, aynı zamanda iyi miktarda da B vitamini ve falvonoidler de içermektedir. Bundan dolayı da portakal, vücuttaki endorfin hormonu salgısının artmasına yardımcı olmaktadır.
7. Makarna:
hero-garofalo-pasta
Son derece güçlü bir yağsız protein kaynağı olan makarna aynı zamanda kompleks karbonhidratlar bakımından zengin bir besin kaynağıdır. Triptofan ve L pheny lalanine adları verilen iki amino asidi içeren makarna, endorfin hormonu üretimini artırmaktadır. Çünkü, bu iki amino asit türü, endorfin hormonu salgısının artmasına yardımcı olmaktadır. Özellikle de, kepekli un içeren makarnalar, yüksek lif ve vitamin B kompleks içeriği ile, en doğru seçim olacaktır.
8. Susam:
Close up of spoon of overflowing sesame seeds
Çok iyi bir protein kaynağı olan susam, bir tür antioksidan vitamini olan E vitamini ile kalsiyum minerali de içermektedir. Tüm bu besin maddelerini içermesinden dolayı susam, vücuttaki endorfin hormonu salgısının artırılmasına destek olmaktadır.
9. Kabuklu Kuru Yemişler:
nuts-e1460048870572
B vitamini ve protein ile, ruh sağlığının desteklenmesine yardımcı olan selenyum minerali bakımından çok iyi bir besin kaynağı olan kabuklu kuru yemişler, sağlık açısından faydaları bulunan besin kaynaklarıdır. İçermiş oldukları B vitamini ve selenyum minerali sayesinde kabuklu kuru yemişler, vücut içinde endorfin hormonu salgısının artmasına olanak sağlamaktadır. Fakat, hem doymamış yağ içeriği hem de kalori değerleri bakımından yüksek olan kabuklu kuru yemişler, çok fazla miktarda tüketildiklerinde, kilo alınmasına neden olabilmektedir. Bundan dolayı da kabuklu kuru yemişlerin kontrollü şekilde tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Doymamış yağ içeren kabuklu kuru yemişlerin bu özellikleri sayesinde, kolesterol içerikleri yoktur.
10. Ekmek:
canon 350d
Özellikle de kepek ekmeğinin lif, vitamin B kompleks ile kalsiyum içeriği yüksek olduğu için, hem çok iyi bir enerji kaynağı hem de iyi bir endorfin hormonu salgısını tetikleyici besin maddesidir.
11. Acı Biber:
peppers-5-natalie-31-sxc
Kırmızı ve yeşil acı biberin, hem taze halleri hem de kurutulmuş ve baharat formuna getirilmiş halleri, endorfin hormonu salgılatıcı yönde etkiler göstermektedir. Çünkü acı biber, kendisine acı tadı veren kapsaisin kimyasalı içermektedir. Acı biber yenildiği zaman, ağızda ve burunda meydana gelen yanma hissi, beyindeki sinirleri, onlar ise endorfin salgısını uyarmaktadır. Çünkü endorfin, acı hissedilmesi halinde daha çok salgılanmaktadır. Ayrıca, serotonin hormonu seviyesinin de artmasına yardımcı olan acı biber, ruh halinin yükseltilmesine ve daha mutlu hissedilmesine katkı sağlamaktadır.
12. Ginseng:
ginseng-testosterone-nitric-oxide-and-erection-benefits
Özellikle de, aşırı derecede yorgunluk ve yoğun stres ile mücadele eden kişiler için faydalı etkiler gösteren ginseng, vücuttaki stres hormonlarının kontrol edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, endorfin hormonu üretimini de destekleyen ginseng, ruhsal açıdan daha zinde hissedilmesine destek olmaktadır.
0 comments :
Yorum Gönder